Internet of Things in the Netherlands

Internet of Things in Nederland

mei -oktober 2015

Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

De groeiende aanwezigheid van sensoren, actuatoren en microprocessoren in, aan en nabij vele alledaagse goederen, objecten en apparaten, en de uitwisseling van informatie daartussen en met externe diensten wordt veelal aangeduid als het ‘Internet of Things’ (IoT). Draadloze communicatie speelt in deze trend een belangrijke rol. Ondanks dat de bandbreedtebehoefte van dergelijke apparaatjes veelal beperkt is ten opzichte van bijvoorbeeld de hoge datavolumes voor video en andere media zal de totale behoefte van IoT apparatuur wel een effect op het gebruik van radiospectrum kunnen hebben.

De directie Telecommarkt van het Ministerie van Economische Zaken herziet in 2015 haar visie voor het toekomstig frequentiebeleid (als opvolger van de Nota Frequentiebeleid 2005). De snelle groei van apparaatjes met een (draadloze) dataverbinding kan hierbij speciale aandacht vereisen met betrekking tot spectrumgebruik en spectrumbeleid voor de komende jaren. Stratix onderzocht voor het ministerie toepassingen op het gebied van IoT, technologie, spectrumbeleid en trends, met een primaire focus op toepassingsgebieden waar de impact van deze trends in de komende vijf tot tien jaar vermoedelijk groot zal zijn. Op basis van trends en opkomende applicaties is gekeken naar welke (draadloze) technologieën gebruikt worden door verschillende toepassingen, en welk type spectrum nodig is om deze te laten functioneren, ook als de aantallen apparaten sterk gaan groeien in de komende jaren.

Het ‘Internet of Things’ bestaat uit een grote en extreem diverse groep toepassingen. Opkomende IoT toepassingsgebieden zijn onder meer domotica, automotive, personal care en assisted living. Andere toepassingsgebieden zoals (geïnstitutionaliseerde) gezondheidszorg, industrie en fabricage, ‘smart cities’ en landbouw laten ook groei zien, maar hier lijkt de initiële adaptatie van IoT langzamer.

Internet of Things apparaten communiceren en werken samen op verschillende operationele afstanden. We kunnen daarbij de volgende niveaus onderscheiden: ‘personal area networks’ in, om en nabij een persoon, ‘local area networks’ in een huis of kantoor, ‘metropolitan area networks’ die een stad of regio omvatten en ‘wide area networks’ of landelijk dekkende netwerken. Een belangrijke aanjager voor het succes van IoT toepassingen is de beschikbaarheid van ‘ubiquitous connectivity’ op al deze schaalniveaus, omdat dat idealiter betekent dat er in elke situatie en op elke plaats de mogelijkheid is om een geschikte, efficiënte en gemakkelijk te implementeren communicatievorm in te zetten. Communicatiemogelijkheden in zowel gelicenseerd als licentievrij spectrum en in zowel netwerken beheerd door een netwerkoperator als in netwerken beheerd door eindgebruikers spelen een rol in elk van de hierboven genoemde operationele afstanden.

IoT toepassingen worden veelal geïntroduceerd als handige maar niet essentiële toevoegingen aan bestaande toepassingen, met simpele sensoren en eenvoudige programmatuur. In de loop van de tijd kan echter de afhankelijkheid van IoT en van de onderliggende communicatie voor consumenten, bedrijven en de maatschappij ongemerkt groeien. Een andere kwestie speelt rond eigenaarschap en beheer van informatie die deze apparatuur en sensoren verzamelen. Veelal zijn ze via het internet verbonden met servers, en worden op zich lokaal functionerende toepassingen aangeboden als ‘cloud diensten’. Daarom is aandacht nodig voor privacy en veiligheid bij de verdere introductie van IoT.

Veel IoT apparatuur gebruikt gedeeld, licentievrij spectrum. Dit betekent een uitdaging voor kritieke toepassingen, omdat het te verwachten is dat het beschikbare spectrum steeds drukker wordt. Er wordt voor sommige kritieke toepassingen de behoefte aan specifiek radiospectrum uitgesproken. Echter, het toewijzen van spectrum per toepassing of toepassingsgebied leidt veelal tot fragmentatie en inefficiënt gebruik van het totaal beschikbare radiospectrum. Harmonisatie van spectrumbeleid is belangrijk voor het verdere succes van Internet of Things omdat dit mogelijkheden biedt om apparatuur en toepassingen te ontwikkelen en te fabriceren die verkocht en gebruikt kunnen worden op wereldwijde schaal. Ook worden apparaatjes, verkocht in een bepaalde regio, gemakkelijk meegenomen naar andere werelddelen, of worden deze vanuit andere werelddelen via internet gekocht. Dit zorgt mogelijk voor ongewenste interferentie in regio’s met verschillende spectrumtoewijzingen.

Het onderzoeksrapport is hier te downloaden.